Water in ons gebied

Op deze pagina leest u informatie van Waternet over het water in ons gebied, de bemaling, de overlast na de enorme regenval op 13 oktober, de plannen voor een nieuw peilbesluit en nog veel meer. De bewonersvereniging is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze pagina en kan uw vragen hierover niet beantwoorden. De contactgegevens van Waternet vindt u onderaan deze pagina.

4e voortgangsbrief N2000 OVPU mei 2014
Bewonersbrief april 2014 – def
2e voortgangsbrief N2000 OVPU december 2013
Infobrief bewoners sept.2013

Watergebiedsplan Noorderpark, deelgebied polder Maarsseveen-Westbroek

Het huidige watersysteem
De polder Maarsseveen-Westbroek maakt onderdeel uit van het Noorderpark, waarvoor het waterschap een watergebiedsplan gaat opstellen. In onderstaande figuur is te zien over welk gebied het watergebiedsplan Noorderpark gaat. Het paarse gebied is de polder Maarsseveen-Westbroek.

Het watersysteem van de polder Maarsseveen-Westbroek zit vrij ingewikkeld in elkaar. In het gebied komen veel verschillende waterpeilen voor. In bijgevoegde kaart staan de actuele waterpeilen weergegeven ten opzichte van NAP.

Het grootste deel van de polder wordt bemalen door gemaal van Eijck. Dit gemaal staat aan De Vecht bij Oostwaard 8 te Oud Zuilen. Bij een wateroverschot wordt het water met behulp van dit gemaal naar de Vecht afgevoerd. Het op peil houden van dit peilgebied gebeurt door het inlaten van Vechtwater in de Nedereindsevaart, nabij de Molens in Oud Zuilen, waarna het wordt ingelaten in de Kleine Plas, nabij de Tuinbouwweg. Daarnaast zorgen verschillende kunstwerken zoals pompen en stuwen ervoor dat het waterschap verschillende waterpeilen kan hanteren in de diverse peilgebieden.

Eén van de peilgebieden in de polder Maarsseveen-Westbroek wordt gevormd door de Grote Maarsseveenseplas, de Maarsseveense zodden en de Kleine Plas. Het waterpeil in dit gebied is vastgesteld op een hoogte van NAP-1,25 meter. Het afvoeren van overtollig neerslagwater uit dit gebied gebeurt via de primaire watergang in dit gebied ( zie tekening hieronder de rood gestreepte lijn) door een stuw in de Kleine Plas op de primaire watergang Zuiderzogwetering ( blauwe gestreepte lijn) die weer rechtstreeks wordt bemalen door het gemaal van Eyck. De stuw staat aan de Tuinbouwweg.

Voor een efficiënte waterafvoer van overtollig water uit een de polder is het van belang dat gemaalcapaciteit en dimensies van het primaire afvoerstelsel op elkaar zijn afgestemd. Het primaire afvoerstelsel bevat alle hoofdwatergangen inclusief de inliggende kunstwerken, zoals: duikers, bruggen en stuwen.

Wanneer overtollige water niet snel genoeg naar het gemaal stroomt of door overvloedige neerslag (hoger dan de norm voor de maatgevende afvoer) kan lokaal wateroverlast ontstaan. Het afvoerstelsel wordt berekend met een neerslagintensiteit van 14,4 mm/dag. Bij de toetsing of de afvoer uit dit specifieke deel van het gebied voldoet is uitgegaan van deze richtlijn.

De capaciteit van het gemaal is ruim voldoende gelet op eerder genoemde norm van de maatgevende afvoer van 14,4 mm mm/dag en bedraagt 180 m3/min. Omgerekend betekent dit een afvoer van 17,6 mm/dag. Het gemaal is geautomatiseerd wat inhoudt dat indien het waterpeil in de polder stijgt dat dan bij een bepaald waterpeil het gemaal automatisch opstart en begint met malen. Deze start van bemaling is NAP-1,38 meter.

Indien nodig starten wij op afstand de gemalen in ons beheersgebied handmatig op om te anticiperen op de weersvoorspelingen.

Waarom dan toch de wateroverlastproblemen in het weekend van 13 oktober?
De polder Maarsseveen-Westbroek is niet voorgemalen. Het waterpeil in de Kleine plas was voor het weekend NAP-1,27 meter. De neerslagvoorspellingen donderdag vóór het weekend waren 30 mm neerslag voor het gehele weekend. Dit zijn hoeveelheden die vaker vallen en die polderpompen zonder problemen aankunnen. Dit blijkt wel uit het feit dat op 11 en 12 oktober al ca. 40 mm gevallen was dat er toen nog geen problemen ontstonden bij het  gemaal en het peilgebied Grote Maarsseveenseplas, de Maarsseveense zodden en de Kleine Plas. Het waterpeil bleef binnen het peilbesluit. Op zaterdag was het waterpeil bij de stuw Kleine Plas gestegen naar een peil van NAP-1,25 meter. Alle zeilen waren uiteraard wel al bijgezet om de polders op peil te houden. Alle gemalen stonden al te pompen.

Pas op zondagmorgen om ca. 07:45 uur kwam bij het waterschap een weeralarm binnen. Er zou die zondag tot maandagmorgen meer dan 50 mm kunnen vallen ( en die is ook gevallen). Deze hoeveelheid en de verzadiging van de percelen ( dus geen berging meer op het land)  heeft er voor zorggedragen dat de peilen in alle polders hard zijn gestegen tot ruim boven de peilbesluitpeilen.

Het peil bij gemaal steeg ondanks dat er maximaal werd bemalen naar een peil van NAP-1,19 meter, dit is ca. 30 cm boven het aanslagpeil van het gemaal. Door deze waterstand kon ook geen extra water worden afgelaten via de stuw (de stuw stond al op een hoogte van ca, NAP-1,28 meter en er liep al een straal over heen van ca. 14 centimeter. Maandagochtend was peil nabij het gemaal 5 cm gedaald en hebben wij de stuw laten zakken tot het een hoogte van ca. NAP-1,40 meter.

Ook uit berichtgeving van weer.nl van 14 oktober blijkt dat het dit weekend een uitzonderijke situatie betrof. Grote delen van ons land hebben een uitzonderlijk nat weekend achter de rug. Pas op zaterdag werd duidelijk dat er lokaal extreme regenhoeveelheden naar beneden zouden komen. Waarom was dit niet eerder voorzien? We blikken terug en leggen uit wat er is gebeurd.

De verwachtingen voor het weekend waren in eerste instantie niet zo nat, maar vanaf zaterdag kwamen nieuwe berekeningen met een heel ander beeld. De regengebieden zouden toch boven ons land blijven ronddraaien in plaats van naar het westen weg te trekken.

Zondag 13 oktober heeft het landelijk KNMI-hoofdstation in De Bilt een absoluut neerslagrecord verbroken met over het gehele etmaal een totaalsom van 63,9 mm. Het oude record van 62,3 mm stond sinds 1 augustus 1917 al ruim 96 jaar in de weerboeken. Dat geeft wel aan hoe bijzonder de regenhoeveelheid van dit weekend is geweest, vooral ook door de omvang van het gebied waar uitzonderlijke regensommen zijn gevallen. In vrijwel geheel Zuidwest- en Midden-Nederland is gisteren namelijk meer dan 50 mm hemelwater afgetapt.

Meer regen in aantocht
De ergste regen is inmiddels weggetrokken, maar de komende 24 uur komt het kleine lagedrukgebied vanuit Engeland opnieuw onze kant op. Om de kern van dit systeem draaien nog steeds regengebieden, zodat er tot en met morgen in het hele land nog eens 10 tot 20 mm regen bij kan komen. Woensdag kunnen we even bijkomen als de atmosfeer even tot rust komt, maar dat is van tijdelijke aard aangezien donderdag nieuwe regen wordt verwacht.

De waterpeilen in de polders waren door deze extreme neerslag allemaal gestegen tot ruim boven de peilbesluitpeilen. Indien het na dit weekend droog zou zijn geworden dan was de verwachting dat de waterpeilen in de polders na ca. één week weer tot op een aanvaardbaar niveau waren gedaald. Dit heeft in verschillende polders langer geduurd gelet de neerslag die dus ook na dit weekend viel.

Het waterpeil in het peilgebied ‘Maarsseveense Zodden”was na ca 8 a’ 10 dagen weer gedaald naar een aanvaardbaar niveau van NAP-1,23 meter.

Natura2000
De Westbroekse Zodden en Molenpolder Oost (62-8) en de Molenpolder West (62-7) krijgen in droge periodes het water niet vanuit de Vecht, maar vanuit de Loosdrechtse plassen (via het Tienhovens kanaal en de Nedereindsevaart). Reden hiervoor is dat dit een positief effect heeft op de waterkwaliteit in deze natuurgebieden. Genoemde gebieden zijn evenals de Maarsseveense Zodden aangewezen als Natura2000 gebied. De kwaliteit van deze gebieden gaat achteruit en het waterschap onderzoekt in het kader van het watergebiedsplan op welke manier het watersysteem verbeterd kan worden en wat dat betekent voor de overige functies in het gebied. Een van de onderzoeken is het bebouwingsonderzoek, dat momenteel door de Grontmij wordt uitgevoerd.

Paticipatief meetnet
Het waterschap is in het kader van het toekomstig peilbesluit gestart met een participatief meetnet. Het doel van dit meetnet is om met bewoners in het gebied de (lokale) waterhuishoudkundige situatie inzichtelijk te maken, zorgen te inventariseren en daarnaast kennis over te dragen over de werking van het watersysteem. De vraag aan de bewoners is om te participeren in het meten van oppervlaktewater- en/of grondwaterstanden en neerslag.

Op basis van deze metingen wil het waterschap samen met de deelnemers ervaren wat de interactie is tussen neerslag, grondwater en oppervlaktewater in de huidige situatie. En kennis overdragen over het dagelijkse waterbeheer en de werking van het watersysteem en de effecten van mogelijke toekomstige veranderingen onderzoeken. Inmiddels hebben zich 21 deelnemers aangemeld, de metingen starten januari 2014 en duren tot waarschijnlijk 2016.

Inloopspreek
Zoals in de brief van het programmabureau Utrecht-West is aangegeven, kunt u in de maanden januari en februari uw vragen stellen tijdens een wekelijks inloopspreekuur. Projectleider mevrouw Van Herp van Programmabureau Utrecht-West en mevrouw Blatter van het waterschap zijn daarvoor elke dinsdagochtend tussen 9 en 12 uur aanwezig in de werkschuur van Staatsbosbeheer aan de Westbroekse Binnenweg 5 in Tienhoven. Het eerste inloopspreekuur is op 7 januari en het laatste op 25 februari.

Mocht u liever telefonisch of per mail contact opnemen dan kan dat natuurlijk ook (telefoonnummer 0900 9394 of email: kirsty.blatter@waternet.nl)